Bài đăng

Đang hiển thị bài đăng từ Tháng 11, 2010

TÌM HIỂU VỀ VẦN

TÌM HIỂU VỀ VẦN TRONG TIẾNG VIỆT I. NGUYÊN ÂM TRONG TIẾNG VIỆT a. Nguyên âm cơ bản Trong hệ thống tiếng Việt ta có các nguyên âm sau: “A, Ă, Â, E, Ê, I, O, Ô, Ơ, U, Ư, Y”. b. Nguyên âm kép     Trong số này có một vài chữ có thể ghép với nhau để làm nguyên âm kép đó là các chữ: “AI, AO, AU; ĂY;    ÂU, ÂY; EO; ÊU; IA, IÊ, IU; OA, OĂ, OE, OI, OO; ÔI, ÔÔ; ƠI; UA, UE, UÊ, UI, UÔ, UƠ, UY; ƯA, ƯI, ƯƠ, ƯU; YA, YU”. c. Nguyên âm ghép bởi ba chữ Ngoài ra còn có từ có ba nguyên âm ghép lại như từ: “UỶU, UYA, IỀU, OAI, OAI   ...” kh uỷu , kh uya , nh iều , kh oai, oai II. PHỤ ÂM TRONG TIẾNG VIỆT a. Phụ âm cơ bản Trong hệ thống tiếng Việt có một thành phần quan trọng cấu tạo lên các từ, thành phần này chiếm đại đa số các chữ, đó chính là các phụ âm. Ngoài các phụ âm mới được cấu tạo thêm để tạo các từ của nhiều nước châu âu và phương tây như chữ “W, Z, F, J”. Những từ còn lại đều là các phụ âm gồm các chữ: “B, C, D, Đ, G, H, K, L, M, N, P, Q, R, S,...

ĐÁNH RƠI

ĐÁNH RƠI Những gì đã trót đánh rơi Nghĩa là thứ ấy đã rời khỏi ta Những gì vĩnh viễn cách xa Có rồi lại mất, thế là vô duyên Những gì nhà cháy, đắm thuyền Đâu tìm thấy nữa mà đền cho nhau Thầm than, thầm trách, thầm đau Một lần rơi vạn lần sau thấm buồn!

NGUYỆN CẦU NHÂN NGÀY GIỖ THẦY

NGUYỆN CẦU (Nhân ngày giỗ thầy Chu Văn An) Năm nay con đến giỗ thầy Đền đài mới được dựng xây lại rồi. Ngẫm xưa lều cỏ bên đồi Cô đơn giữ đạo cho đời mà đau Một ông vua chẳng dễ đâu Dám theo thầy để đối đầu các quan Huống gì tàn ác gian tham Có cam tâm để ngài làm thế không. Thương thầy dâng sớ mất công Một thầy xin, một trò không nhận lời Chắp tay con vái tạ Người Mong thầy nghe thấu những lời cầu xin Cầu cho giữ trọn niềm tin Cầu cho đạo học càng thêm sáng ngời Cầu cho hạnh phúc muôn người Cầu cho non nước đời đời bình yên.                                             Văn An 2008

PHƯỢNG HOÀNG GỌI NẮNG THU VỀ

PHƯỢNG HOÀNG GỌI NẮNG THU VỀ Con đến nhà thầy giữa chiều cuối hạ Cỏ cây xanh nắng bên đường. Gốc đá ngổn ngang ai vừa xếp lại Bâng khuâng, nền cũ ngôi trường (!) Sáu trăm năm khoảng cách chưa dài Chuyện về Đầm Mực* còn đau Sớ thất trảm, những dòng thẳng đứng Hồn xưa, nay đi về đâu (?) Ai chép lại những dòng thơ cũ Mưa rơi trên sườn đá ngửa nghiêng Câu chữ, tình đời vẫn còn nguyên đó Năm tháng qua rồi dễ đâu lãng quên. Hoang vắng ngày nào, giờ đây đã khác Đền mới vừa xây, hoa nở bên hè Con cháu khắp vùng, nén hương ngày giỗ Phượng Hoàng** gọi nắng thu về.                                                        Văn An 2006 *    Sự tích về học trò của thầy là Thủy Thần lấy nước nghiên mực ...

THĂM ĐỀN THẦYCHU VĂN AN

THĂM ĐỀN THẦY Chiều nay con đến nhà thầy Trơ vơ sỏi đá, cỏ cây rậm rì Rẽ cây lấy lối con đi Tìm xem Giếng Ngọc, Miết Trì* ở đâu. Trường xưa nền đá dãi dầu Một ngôi nhà nhỏ nhạt màu khói hương. Phải vì Người giữ cương thường Lấy điều giản dị nhún nhường vậy sao. Hay vì thầy đã cất cao Lời trung liệt để chạm vào thần oai Sớ thầy động đến những ai Mà nơi thờ cúng bỏ hoài gió sương. Con xin thắp một tuần hương Mong thầy đại xá thập phương còn nghèo. Mai sau non nước mạnh giầu Đền thầy sẽ lại có lầu, có sân. Mỗi năm con đến một lần Dâng thầy một thẻ hương trầm lên mây. Thưa thầy con nguyện theo thầy Cho dù lở đất long cây không rời Bâng khuâng một cảnh, một người Heo may lồng lộng thổi hoài chiều đông.                                              ...

CHÉN VUI MỪNG CHÁU

Mới thêm nữa một thằng cháu ngoại Tám tháng thôi đã quyết đòi ra Mắt lóng lánh, tay chân tròn lẳn Rõ là khuôn nhà nội đây mà... Đồ chơi mới chả thèm ngó tới Bút sách của ông giật lấy để chơi Cứ thấy giấy liền cho vào miệng Không giữ là cháu chén ngay thôi. M­ười bốn tháng  bắt đầu chập chững Gọi ông bà tiếng chửa rõ đâu Nghe quảng cáo cho ăn thật dễ Rủ đi chơi là đến rõ mau... Đời từng trải thiếu nguồn tình cảm Niềm vui riêng chẳng có nhiều đâu Khi già lão ấy là các cháu Phút giây mừng đặt bút viết đôi câu. Như đốm lửa thắp lên từ phía biển Đại dương xanh rộng đến bao la Hương hạnh phúc chính là các cháu Chén vui này say chín cả hồn ta.                                      24/4/2009

DAY DỨT

Khi ném thẻ chém ba đời vị quan lớn ấy Có ai nhắc một lần về Sách bình Ngô Khi trố mắt nhìn dòng thơ rỏ máu Có ai nhớ ngày xưa ngọn bút dựng cơ đồ “Giá áo túi cơm” dẫu ở đời nào cũng có “Tát nước theo mưa” nào ai đã nhận ra Nên cái vận, người hiền không tránh nổi Hiềm khích làm đau bao trang sử nước nhà. May có một người cất công tìm kiếm Chút tâm từ trong giữa đám sương sa Hình sao ấy dù đã về chớp sáng Còn có bao điều day dứt cuối trời xa.

NHỚ NGOẠI THÀNH

Rời Hà Nội từ chiều thu ấy Phút chia xa không nói câu gì Những kỷ niệm tháng năm tuổi trẻ Cứ âm thầm theo với người đi. Hà Nội trong ta, cánh đồng xanh lúa Nước sông Hồng đầy ắp lưng đê Những con sóng trong mùa nước dữ Bao lo toan từ   miền ngược đổ về. Hà Nội trong ta, những xóm, những làng Hòn đất ngoại thành nóng sôi mùa vụ Hết lúa lại ngô, nối nhau chín rộ Rau, củ tươi non, chăm bón quanh chiều. Hà Nội trong ta, chất chứa bao điều Có cái nhà quê của cha, của mẹ Có dáng hình em dịu hiền, nhỏ nhẹ Như hoa nở giữa đồng xanh. Hà Nội trong ta, là xóm ngoại thành Cây trái, ruộng đồng, bờ tre, bến nước Phố rộng, nhà cao đâu có xa xôi Cái riêng mình, chỉ một ngoại thành thôi.

THƠ XÓM

Xóm có đến mấy câu lạc bộ. Những nhà thơ ch­­ưa biết cách làm thơ* Vẫn đầy khổ, đầy trang, đầy quyển Mọi đúng sai, xin cứ làm ngơ. Tranh thủ nghỉ ruộng vư­­ờn, mùa vụ Chút thời gian buổi tối, buổi trư­­a Đời kham khổ, một sư­­ơng hai nắng Vẫn âm thầm nuôi những nguồn thơ. Thơ xóm, chẳng   cầu kỳ vần điệu Chẳng cần gì niêm luật, nông sâu Chỉ cần biết những điều thầm kín Đ­­ược một lần chia sẻ cùng nhau. Thơ xóm cứ tự nhiên giản dị Chẳng cần chi l­­ưu dấu để đời Chút tâm sự nói cùng con cháu Một ngày kia theo đó làm ng­ư­ời. * Ghi theo lời một hội viên CLB thơ ở PL

GIÓ NGÀN NƯA

Hãy cho ta trở lại ngàn Nưa Theo dòng Yên man mác xuôi về Một Trung Chính, Trung Thành xanh thắm Tím phù xa con nước đêm hè. Hãy cho ta trở lại đền Mưng Nghe Thần phả chép dòng bi tráng Đầu uy dũng đâu thèm rơi xuống Dấu ngựa phi vương máu anh hùng. Hãy cho ta mùa lại tăng cao Đồng khô nước tròn đôi vụ cấy Từ nay hết những ngày no, đói Thóc vàng thêm trong nắng xanh ngời. Hãy cho ta nhìn lúc em cười Để mơ tấm chân tình trong đó Đôi tà áo khép hờ trong gió Mắt nhìn sang như muốn trao lời. Hãy cùng vui hò gọi canh khuya Mùa trăng đến hẹn mùa cheo cưới Mời cha mẹ mang trầu cau tới Để tình ta vẹn với câu thề Hãy cùng ta trở lại cầu Quan Chiều xanh biếc giấu vào trong mắt Trời Nông Cống khắc vào câu hát Gió ngàn Nưa giục giã ta về.

TA MƠ

Rời xa xứ Bắc từ lâu Gửi câu Quan họ bên cầu gió đưa Mảnh vườn thu của ngày xưa Một mình mẹ với dư thừa đắng cay. Đôi tàu lá chuối lót tay Một nùn rơm chắn heo may lọt vào. Ai mơ trời rộng mây cao Ta mơ tìm thấy lối vào ngày xưa Ai mơ khăn áo đón đưa Ta mơ ngửi chút hơi thừa mẹ thôi. Mơ vòng tay mẹ làm nôi Để con lần nữa được ngồi vào trong. Chợ chiều ai đợi, ai mong Một chim cơm nắm trong lòng bàn tay Tiền công dài suốt một ngày Không ăn dành lại chút này cho con. Mấy mươi năm tưởng lớn khôn Lạ sao vẫn cứ trẻ con thuở nào Ai mơ muôn điệu thanh cao Ta mơ tay mẹ vỗ vào sau lưng.

GẶP TRONG MƠ

Đêm qua gác bút bên mành Đợi trăng lên kể nỗi tình bơ vơ. Chợt đâu có cái non tơ Quẩn quanh gạn hỏi về thơ, về tình (Hỏi sao gác mái buông mành Để thuyền trôi đến chân thành cổ xưa? Vâng thì... toàn những gió mưa Trời chiều bàng bạc, trời trưa chói loà. Khi thì thương bởi cha già Khi thì em bé thế là đành thôi... Đến khi trăng đã lặn rồi Đâu còn thấy lối đi hồi xuân xanh) Đành xem thơ với ngắm tranh Lấy hương thiên hạ, rắc quanh sân nhà Thế rồi thơ, thế rồi là... Khát khao nhau giữa chiếu hoa sân đình Vâng thì... tuổi đã trưởng thành Còn thơ giờ vẫn chưa đành mối thơ Thương nhau gửi một đường tơ Để thưa rằng đã... ngày xưa có... rồi (!)

BIỂN GIỜ CŨNG ĐÃ XA KHƠI

Chỉ còn có biển trong tôi Rặng phi lao với muôn lời mến yêu Chỉ còn mây trắng những chiều Ánh trăng cùng với sáo diều trong đêm. Chỉ còn tiếng sóng ru êm Vỏ sò kỷ niệm, con tim dạt dào. Chỉ còn những tháng, năm nào Dẫu xa xăm vẫn ngọt ngào thiết tha. Bây giờ tóc đã điểm hoa Bây giờ mỗi cảnh, mỗi nhà, mỗi nơi Biển giờ cũng đã xa khơi Ai ru trở lại cái thời xa xưa(!)

HOA TẦM XUÂN

Nhánh tầm xuân nở bên đường Có bao nhiêu khách đời thường lại qua Ta xin một nhánh thôi mà Gói trong khăn để làm quà sang xuân. Thế rồi hoa nở trong khăn   Những mùa xuân, những mùa xuân bùi ngùi... Năm nay người trở về rồi Nhánh tầm xuân lại bồi hồi... đơm hoa.

CÂU RU NGƯỜI Ở BÊN KIA

Ai ru ta giữa đêm khuya Ta ru người ở bên kia cuộc đời Từ lâu, lâu quá đi rồi Có nghe không thế ơi người bên kia Vì sao cứ vội ra đi Không mang theo mối tình si thuở nào Để lòng ta xót như bào Qua bao năm tháng mà nào có quên.

TRỞ LẠI NGÀY XƯA

Bỗng dưng ta gặp được người Lại bâng khuâng giống như   hồi ngây thơ Sao không trở lại ngày xưa Để ai đội nắng, đội mưa kiếm tìm Sao không liếc mắt trộm nhìn Để ai lúng túng cầu xin hẹn hò Sao không cố gắng giả đò Để ta phấp phỏng, đợi chờ, mỏi mong   Người ơi có hiểu cho lòng Để ta chọn đoá hoa hồng thật tươi Sớm mai mang đến tặng người Để bâng khuâng giống như hồi ngây thơ.

GẶP LẠI

Gói câu lục bát trong mình Xuống đò sang bến tự tình với ai Sóng xao bên dưới mũi hài Để mùa xuân vút ngang trời bay đi Người vừa mới nói câu gì Để em cay đắng hàng mi ướt đầm Giọt sương lã chã khôn cầm Tóc mây, vòng bạc âm thầm trả nhau… Bốn mươi năm giã biệt nhau Năm nay gặp lại vẫn đau đớn lòng (!)

CẮN XÉ

CẮN XÉ (Ngắm tượng đá ở đền Thái sư Lê Văn Thịnh) Thấy ông tự cắn xé mình Ai người đẽo gọt tạo hình giấu đi Phũ phàng, độc địa, khinh khi (!) Mắt gườm gườm mắt, tay ghì ghì tay Bên hờn tủi, bên đắng cay Cứ nhìn thấy… đá, lại day dứt buồn.

BẾN TRIỀU HOA KHÔNG TÊN

Bến Triều anh qua bữa ấy Dòng sông đầy ắp đục ngầu Mắt anh lướt về xa vắng Cô đơn trên sóng bạc đầu. Đôi quê nằm nghiêng trên bãi Nước sông mấp mé hai bên Mặc anh nhìn trong ghê hãi Em cười, cô gái không tên. Con phà ầm ầm nhả khói Kéo căng sợi cáp giăng ngang Em cứ lặng yên như bến Lũ xa cuộn xoáy mênh mang. Bến Triều xa xôi từ ấy Hình ai thấp thoáng bên lòng Cách chia rồi đâu có thấy Hoa trôi man mác theo dòng (?)

NHỮNG ĐIỀU BÌNH DỊ

Chỉ cần viết những điều bình dị Để cho mình và để cho ta Chỉ cần có những điều bình dị Tặng cho đời và tặng đến Lê Hoa

MƠ VỀ QUÊ CŨ

Qua đò trong một chiều mưa Mong sao gặp được ngày xưa trở về Rõ ràng mái rạ bờ đê Rõ ràng đồng lúa lũy tre đầu làng Rõ ràng kia mảnh sân trường Bên trong lớp trẻ còn đương học bài Rõ ràng đây những con người Đã từng biết mặt những rồi chẳng quen Lẽ đâu người đã lãng quên Làng xưa xóm cũ vẫn nguyên đây mà

THƯƠNG QUÊ GẶP NẠN

(Kính tặng quê hương Nam Định) Nghe vỡ bao đê ở tỉnh nhà Bão liền mấy bận thảy đều qua Vuông tôm mới đắp không còn vết Chạt muối chưa thu cũng chảy xòa Sức vóc bao nhiêu đành mất cả Công lênh ngần ấy cũng thôi hòa Đành rằng hoạn nạn đâu không thế Vẫn cứ đau riêng nỗi tỉnh nhà